úâìéåú òì ôéøåú

îúåê äñôø: îæåï - îä ëáø ðùàø ìðå ìàëåì?

äàí àúí îòãéôéí ì÷ðåú ôéøåú èøééí àå ÷ôåàéí? åîä ìâáé ôéøåú îùåîøéí? çëå øâò ìôðé ùàúí îçìéèéí. áëì äðåâò ìôéøåú æåìéí äîöåééí áùôò áçðåéåú ëì äùðä, ëîå áððåú, úôåçéí åúôåæéí, òãéó ì÷ðåú úåöøú èøééä. àáì ìâáé ôéøåú àçøéí ëîå ôéøåú éòø, æä ìà úîéã ëê. ìàîúå ùì ãáø, ìôòîéí äôéøåú ä÷ôåàéí àéðí ø÷ ðåçéí éåúø, àìà âí îæéðéí éåúø.

ìòúéí, ëãé ìîðåò îäôéøåú ìäéø÷á áîäìê äîñò äàøåê îäç÷ìàé àì øùú äùéåå÷ äí ð÷èôéí èøí äáùìúí. ëúåöàä îëê, äøëéáéí äúæåðúééí ùìäí ìà îñôé÷éí ìäúôúç áîìåàí. ëàï èîåï äéúøåï ùì äôéøåú ä÷ôåàéí. äí ð÷èôéí åîå÷ôàéí áãéå÷ ëùúëåìú äøëéáéí äúæåðúééí ùìäí îâéòä ìùéàä, åîëéååï ùäí ðùàøéí ÷ôåàéí òã ùàðçðå îôùéøéí åàåëìéí àåúí, àéï çùù ùäí éú÷ì÷ìå áîäìê ääåáìä. çå÷øéí îöàå ùúåöøú ÷ôåàä ùåîøú òì äøëéáéí äúæåðúééí äöîçééí åòì øëéáéí àçøéí äîöåééí áä áöåøä éòéìä éåúø îàùø úåöøú èøééä. åäôéøåú ä÷ôåàéí âí æåìéí éåúø!

øåöéí ì÷áì àú äîáöòéí ùì äåöàú ôå÷åñ éùéøåú ìååèñàô? ÷ìé÷ ëàï ìäöèøôåú ì÷áåöú äååèñàô äñåãéú 🤫

áîç÷ø ùôåøñí áëúá äòú Journal of the Agricultural and Food Chemistry, äçå÷øéí áã÷å, òéáãå åðéúçå àú úëåìú äååéèîéðéí åäøëéáéí äúæåðúééí äàçøéí á-8 ñåâéí ùåðéí ùì úåöøú ç÷ìàéú, ëåìì ôéøåú ëîå àåëîðéåú åúåúéí, ìôðé ää÷ôàä åìàçøéä. äáãé÷åú äòìå ùàçøé 10 éîéí áî÷ôéà, øîú äøëéáéí äúæåðúééí äòé÷øééí ùìäí, ëîå åéèîéï C, ðùàøä éöéáä. áçì÷ îäî÷øéí, äéà àôéìå òìúä. äúåöøú ä÷ôåàä ðáã÷ä ùåá àçøé 90 éåí åäúáøø ùøîú äøëéáéí äúæåðúééí ùáôéøåú òìúä àôéìå éåúø.

àæ îä àôùø ìòùåú òí ôéøåú éòø ÷ôåàéí? äàîú äéà ùéù ìðå äøáä àôùøåéåú. àðé àåäá ìäåñéó àåúí ìùéé÷éí ùàðé îëéï. îåîìõ òåã éåúø ìäåñéó àåúí ìúáùéìéí àå ìäôùéø àåúí áòãéðåú åìäùúîù áäí ëúåñôú ìñìèéí åìîàëìéí àçøéí. äçéîåí àéðå äåøñ àú ëì äøëéáéí äúæåðúééí äîöåééí áäí. ìîòùä, îç÷ø ùôåøñí á-Journal of Agricultural and Food Chemistry îöà ùçéîåí àåëîðéåú äòìä àú øîúí ùì çì÷ îðåâãé äçîöåï äîöåééí áäï.

àðé àåëì àåëîðéåú áëì äæãîðåú, åéù ìé ñéáä èåáä. áîç÷ø ÷ìéðé ùôåøñí á-American Journal of Clinical Nutrition, äçå÷øéí âééñå 21 âáøéí áøéàéí åáã÷å àú úô÷åã äòåø÷éí ùìäí àçøé àëéìú îðä àçú áìáã ùì àåëîðéåú àå ùúééú îù÷ä òùéø áååéèîéðéí. ðéúåç äîîöàéí äöáéò òì ùéôåø áúô÷åã ëìé äãí ø÷ á÷øá ä÷áåöä ùàëìä àú äàåëîðéåú, îä ùäåáéì àú äçå÷øéí ìîñ÷ðä ùäúøëåáåú äáøéàåú ùáàåëîðéåú îåøéãåú àú øîúí ùì àðæéîéí îæé÷éí ëîå NADPH àå÷ñéãàæ, ùîîìà úô÷éã áäúôúçåúä ùì îçìú ìá. áîéìéí àçøåú, ììà äñåëø åäôçîéîåú äîæå÷÷åú, ôàé àåëîðéåú äéä òùåé ìäéåú îæåï áøéàåú! àåìí áéðúééí, äéîðòå îäôàé åäîùéëå ìöøåê àú äàåëîðéåú áúåê ùéé÷éí, áñìèéí àå áöåøúï äèáòéú åäáøéàä ììá.

àîðí ùéé÷ æä ôéúøåï ðçîã, àê òãéó ìàëåì àú äôéøåú áùìîåúí.

ðúåðéí ùðàñôå áñ÷øéí ùåðéí îöáéòéí òì ëê ùä"ôøé" äðôåõ áéåúø áúôøéè ùì äàîøé÷àéí äåà îéõ úôåæéí. àáì ëôé ùàúí áååãàé ëáø éåãòéí, îéõ äåà äãøê äâøåòä áéåúø ìöøåê àú äôéøåú, ùëï äåà îëéì àú ëì äñåëø äîöåé áäí åëîåú îæòøéú áìáã – àí áëìì – ùì äñéáéí äúæåðúééí. äòåîñ äâìé÷îé ùì úôåæ äåà 3, åàéìå äòåîñ äâìé÷îé ùì îéõ úôåæéí äåà 12 – òøê âáåä ôé 4, îä ùîòéã òì ëê ùäîéõ îòìä àú øîú äñåëø áãí áîéãä øáä åîäéøä äøáä éåúø áäùååàä ìúôåæ ùðàëì áöåøúå äèáòéú. äáòéä äðåñôú äéà ùëàùø àðçðå ùåúéí àú äôøé, äåà àéðå âåøí ìúçåùú äùåáò äîú÷áìú ëùàðçðå àåëìéí àåúå. ëîå ëï, äîåç ùìðå ìà îæää àú ä÷ìåøéåú ùàðçðå ùåúéí áàåúä ãøê ùáä äåà îæää àú ä÷ìåøéåú ùî÷åøï áàåëì. áâìì ùðé äâåøîéí äàìä, àðçðå áñåôå ùì ãáø öåøëéí éåúø ÷ìåøéåú îùúééú îéõ àå îù÷àåú àçøéí ùîëéìéí ñåëø îëôé ùäééðå öåøëéí îàëéìú äôéøåú áùìîåúí.

äàí ôéøåùå ùì ãáø äåà ùëãàé ìðå ìäôñé÷ ìçìåèéï ìùúåú îéöé ôéøåú? åáëï, æä úìåé. àí àúí ñåáìéí îîù÷ì òåãó, úðâåãú ìàéðñåìéï àå ñåëøú îñåâ 2, äéîðòå ìçìåèéï îùúééú îéöé ôéøåú. äãáø äàçøåï ùàúí öøéëéí äåà î÷åø ðåñó ìñåëø ðåæìé. àáì âí àí àéï ìëí áòéåú îù÷ì àå ñåëø, àì úùúå äøáä îéöé ôéøåú. ðñå ìäéîðò îùúééúí, àìà àí ëï ñçèúí àåúí áòöîëí àå áòæøú îñçèú îéöéí, ùëï äôéèåðåèøéàðèéí ùáîéöéí äîñçøééí ðäøñéí áîäìê äôñèåø åîä ùðùàø äåà ñåëø èäåø áìáã. îéõ úôåçéí öìåì (îäñåâ ùðîëø áøùúåú) òìåì ìäëéì 6% áìáã îäôéèåðåèøéàðèéí äîöåééí áúôåçéí òöîí.

áî÷åí îéöéí, îåèá ùúùúå ùéé÷éí îôéøåú îøåñ÷éí, àáì âí ëàï ëãàé ùúéæäøå. àîðí äí îëéìéí ñéáéí, àáì äñåëø ùìäí ðñôâ áâåó áîäéøåú øáä éåúø áäùååàä ìñåëø ùáôøé äùìí. åëîå áî÷øä ùì äîéöéí, ëùàúí äåôëéí àú äôøé ùìëí ìùéé÷, ñáéø ìäðéç ùúöøëå îîðå ëîåéåú âãåìåú éåúø. äùéé÷éí ùàúí éëåìéí ìäùéâ ááø îúåçëí ùì îéöéí àåøâðééí àå áãåëðéí ùá÷ðéåðéí éäéå ëîòè úîéã äøáä éåúø âãåìéí îëì ùéé÷ ùúëéðå áòöîëí (äøé äçðåú çééáú ìäöãé÷ àú îçéøí äâáåä). åîä ùâøåò îëê, ñáéø ìäðéç ùäùéé÷ ùìëí éëéì ñåëø (àå ãáù àå úøëéæ îîåú÷). àí àúí îëéðéí ùéé÷éí ááéú, àì úåñéôå ìäí îîúé÷éí åäòãéôå ôéøåú áòìé òåîñ âìé÷îé ðîåê ëîå àåëîðéåú åúåúéí, éçã òí úåñôåú áøéàåú àçøåú, ëîå ÷ééì, úøã, â'éðâ'ø, àáå÷ãå, ñìøé àå îìôôåï. 

àí äçìèúí ìöøåê ôéøåú, úðå îáè áôéøåú äîåôéòéí áøùéîä æå ùì ä-EWG àùø îãåøâéí áñãø éåøã, îäîæåäîéí áéåúø åòã ìîæåäîéí ôçåú:

àéï æä öéøåó î÷øéí ùäôéøåú äð÷ééí áéåúø äí âí äôéøåú áòìé ä÷ìéôä äòáä åä÷ùä áéåúø, ùëï äéà æå ùîåðòú îäçåîøéí äëéîééí ìäâéò ìçì÷éí äàëéìéí. òöúé ìëí äéà ùàú äôéøåú äîîå÷îéí áøùéîä îòì äôèì ú÷ðå îúåöøú àåøâðéú. àú àìä ùîãåøâéí ðîåê îäôèì ëðøàä àúí éëåìéí ì÷ðåú îúåöøú ÷åðáðöéåðìéú ììà çùù. 

ñôøéí ðìååéí: